موانع معرفتی بوم اندیشی توسعه در ایران. موسی عنبری

نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:

در ایران با وجود این ‌که با منطق اسلامی ‌به مقابله با مبانی نظریه‌پردازی غربی رفته‌ایم، اما درحرکت از فهم مبانی مفهومی‌ به مبانی فرآیندی و زمینه‌ای توفیق اندک داشته‌ایم. مطالعه توسعه، بافت محور، تاریخی و تجربه‌ای، تفسیری و هویتی است اما در رویکردهای علمی ‌ما، عمدتاً به شاخص‌‌های صوری و منفرد اعم از مبانی، عوامل و کارگزاران توجه کرده‌ایم، نه فرآیند‌‌های کلان جامعه‌شناختی آن. در بینش توسعه، تمرکز بر مفاهیم و عوامل، نوعی نارسایی روشی قلمداد می‌شود. ما در بعد معنوی، واقعیت توسعه را مسئله پنداشته‌ایم تا راه‌حل. بنابراین فرض ناسازگاری را بزرگ کرده‌ایم. اما در بعد مادی با فرض مطلوبیت تکنیک و خنثی بودگی آن از ارزش، به استقبال آن رفته‌ایم. درنتیجه این رویارویی‌ها، در پذیرش و همسویی با توسعه و ابعاد آن، پیوسته گرفتار دو رویکرد متفاوت و به تعبیر ما نوعی قطب عرفان-تکنیک شده‏ایم که در آن بوم‏گرایی مطرود بوده است. این قطب در همبستگی با سیاست، به‌سرعت جای نظریه و بینش توسعه نشسته و علم اجتماعی فرهنگی را از صحنه خارج کرده است. خصیصه بارز هر دو رویکرد، تاریخ‌گریزی، هویت گریزی و جمع گریزی (تفرد) است که در دعواهای اصلی با نظریه‌پردازی غربی، معمولاً مدافع سازوکارهای اصلی توسعه غربی (یعنی جدایی‌های توسعه‌ساز) بوده‌اند. در این مقاله از ساز و کارهای اصلی توسعه و تحول اجتماعی سخن می‌گوییم و از مواضع اسلامی ‌و ایرانی‌مان در مقابل آن پرسش می‌کنیم. در پایان، الگوی و اجزای اصلی توسعه بوم اندیش به‌عنوان رویکردی جدید به توسعه بیان می‌شود.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

«توسعه» به مثابة هویت گره الگوی پیشرفت در ایران موسی عنبری

 مفهوم «توسعه» تا به حال در رقابت و جدالی ظریف با فرهنگ بوده است، اما به ظاهر خود را فرهنگ‌خواه و آرمان‌گرا نشان داده است. مفهوم هویت بهترین مفهومی است که پرده از این پیکار لطیف برمی‌دارد. در واقع بهترین روزن برای ورود فرهنگی و بومی به توسعة اروپامدار امروزین، برجسته‌سازی چالش توسعه با هویت است. تقریباً همه بدیل‌خواهی‌ها و الگودهی‌های جدید از جمله مفهوم «پیشرفت ایرانی اسلامی» نیز با ایده هویت‌خو...

متن کامل

موانع معرفتی کمال در مثنوی معنوی

اهل سلوک و رهروان وادی حقیقت، رسیدن به قلة رشد و شکوفایی معرفت را «کمال» می‌نامند. البته مفهوم کمال به تناسب ادراک و استعداد مستعدان و طالبان، متفاوت و به اصطلاحِ اهل فلسفه، مفهومِ ذات مراتب تشکیک است، اما برای رسیدن به نور معرفت و حصول کمال، که نتیجه تهذیب اخلاق و تصفیة باطن و گسیختگی از عالم ظاهر و پیروی از پیران راستین است، باید موانعی که به‌عنوان پردة شهود و سد تکمیل نفس و یا حجاب حق است، از ...

متن کامل

موانع فرهنگی توسعه در ایران

با توجه به اهمیت و نقش فرهنگ و همچنین ضعفها و خلأهای اخلاقی و فرهنگی موجود در جهان امروز و تأکید بیش از پیش اندیشه‏گران و سازمانهای فرهنگی بر توسعه فرهنگی در دهه‏های اخیر و روند اجتناب‏ناپذیر آن، توسعه فرهنگی در دنیای کنونی ضروری و گزیرناپذیر به‏نظر می‏رسد. بنابراین در نوشتار حاضر ضمن ارایه تصویری از توسعه فرهنگی سعی می‏شود مهمترین آفات ý موجود در بطن فرهنگ ایرانی که ریشه در تاریخ دیرین کشور ما...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 22

صفحات  51- 78

تاریخ انتشار 2015-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023